تأثیر داعش بر ژئوپلیتیک و ناسیونالیسم دینی خاورمیانه

author

  • محمدرضا حاتمی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور
Abstract:

ظهور داعش در معادلات سیاسی خاورمیانه در طی سالهای بعد از شروع انقلابهای عربی منجر به  شکل گیری  و تعمیق منازعات در دولتهایی دچار بحران از جمله سوریه و عراق شده است. همچنین، علی رغم پایان حیات سیاس داعش در پایان سال  با از دست دادن قلمروی سیاسی اش در پایان 2017 در عراق و سوری ، منازعات قومی – مذهبی همچنان مشخصه اصلی محیط سیاسی دولت های دچار بحران است، که نشان دهنده اثر گذاری نهادینه شده این جریان سیاسی بر فرایندهای سیاسی منطقه است.در این راستا، این سوال اساسی قابل طرح است که، داعش چگونه بر فرایندهای سیاسی خاورمیانه تاثیر گذار بوده است؟ یافته های پژوهش نشان  می دهد که، داعش  متاثر از احیا و گسترش مفاهیم راست کیشی دینی، ناسیونالیسم دینی را به متغیر اصلی در دولت های دچار بحران تبدیل نموده است. از طرف دیگر، کمشکش قومی- مذهبی برای تصرف سرزمین، منجر به اهمتی یافتن متغیر ژئوپلیتیک در منازعات سیاسی قومی- مذهبی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی –تحلیلی بر مبنای روش کیفی، و روش گردآوری داده ها منابع کتابخانه ای و اینترنتی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پیامدهای ظهور داعش بر ژئوپولتیک خاورمیانه

Arabic Spring and its consequences, particularly in Syria and later its civil war, has led to fundamental changes in political layouts and alignments in the region and beyond it. One of the main effects of these developments is the deepening of the ethnic and religious divisions in the Middle East and consequently new alignments of national and subnational actors. Subnational ethnic-religious g...

full text

نظام بین الملل و ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه

این مقاله در دو سطح تحلیل سازماندهی شده است: ساختار قدرت سیاسی و اقتصادی در نظام بین­الملل جدید و سپس پی­آمدهای این ساختار بر تحولات زئوپلتیکی خاورمیانه. فرضیه مقاله مطرح می­کند که: خروجی­های ژئوپلیتیک خاورمیانه عمدتاً تحت تأثیر اختلافات، رقابت­ها و تفاوت­های کشورهای قدرتمند خاورمیانه است ولی در عین حال رقابت­های جهانی و اروپایی آمریکا و ر...

full text

تأثیر تشکیل منطقه کردستان عراق بر ژئوپلیتیک کردها در خاورمیانه

تشکیل منطقه کردستان عراق یا آنچه که کردها ازآن به عنوان «اقلیم کردستان عراق» یاد می کنند، مهمترین نقطه عطف در تاریخ اکراد محسوب می شود .با تشکیل یک حکومت تقریبا خودمختار در شمال عراق و دستیابی کردها به قدرت درعراق، سایر اکراد خاورمیانه نیز با جسارت بیشتری به دنبال کسب قدرت و ارتقای جایگاه سیاسی خود هستند. جغرافیای سیاسی کردها در خاورمیانه ومحل استقرارشان ونقش آنان در دولتهای متبوع خود و همکاری ...

تحلیل تاثیر داعش بر معادلات سیاسی-امنیتی خاورمیانه

یکی از مهم ترین پدیده‌های امنیتی عصر حاضر، ظهور و گسترش گروه تروریستی داعش در غرب آسیا و شمال آفریقاست. پدیده ای که تمامی تحولات سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و موضوع بررسی و مطالعه کارشناسان حوزه‌های مختلف قرار گرفته است. این مقاله درصدد بررسی تأثیرات ظهور داعش در سوریه و عراق بر معادلات سیاسی امنیتی و تحولات قدرت در خاورمیانه است. با توجه به نظریه واقع‌گر...

full text

جایگاه خاورمیانه در اندیشه های ژئوپلیتیک

خاورمیانه به عنوان حیات استراتژیک قدرتمندان و تلاقی علایق شان همواره در زمرهسیاست و استراتژی بالا از طرف قدرت های بزرگ قرار داشته است . تقریبا همه مباحثچشم اندازهای ژئوپلتیک جهانی با سر هالفورد مکیندر آغاز می شود، در اندیشه اینژئوپلیتیسین خاورمیانه عربی به علت همجواری با هارتلند و دسترسی به آب های آزادبهترین موقعیت استراتژیک را هم برای تهدید هارتلند و هم برای دفاع از آن در اختیارخاورمیانه عربی ...

full text

هویت ملی در ابهام: از ناسیونالیسم تا بنیادگرایی در خاورمیانه

یکی از دلایل پایان استعمار در خاورمیانه نضج گرفتن احساسات ملی گرایانه بود. مصر پیشرو برنامه‌های ناسیونالیسم در جهان عرب بود. ناسیونالیسم در سوریه و عراق در قالب حزب بعث و توسط رهبرانی نظامی ظهور یافت. ناسیونالیسم نتوانست دستاوردهایی که در غرب ایجاد کرد را در خاورمیانه ایجاد کند. اگر بر عمق و اجتماعی بودن چنین ادعای ناسیونالیستی چشم بپوشیم، باید اذعان کنیم ظهور دولت‌های ملی با جغرافیای سیاسی جدی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 26

pages  65- 81

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023